۰ تا ۱۰۰ عوارض اعتیاد در دوران بارداری بانوان

اگر در دوران بارداری هستید یا در آینده قرار است باردار شوید و یک فرزند سالم می‌خواهید، بسیار مهم است که از مصرف مواد مخدر در هنگام بارداری دوری کنید. عوارض اعتیاد در دوران بارداری تنها به وسیله مواد مخدر غیرقانونی مثل ماری جوانا، کوکایین و آمفتامین ایجاد نمی‌شود، بلکه داروهای متداول یا حتی موادی مثل کافئین و الکل هم می‌توانند عوارض طولانی مدتی روی فرزند متولد شده شما داشته باشند.

مغز در حال رشد

مغز انسان در هنگام تولد حدود 800 گرم وزن دارد، که بیش از نصف وزن مغز یک بزرگسال است. در طول رشد جنین، دستگاه عصبی سلول هایی را ایجاد می‌کند که نورون ها و ساختمان سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می‌دهند. فقط 10 هفته بعد از لقاح تمام ساختارهای اصلی مغز و نخاع، قابل تشخیص می‌شوند.

در هنگام بارداری، مغز جنین طی فرآیند هایی مثل رشد سلولی و مرگ برنامه ریزی شده سلول ها، به سرعت رشد می‌کند. با توجه به رشد سریع مغز، بروز هرگونه اختلال در رشد طبیعی آن می‌تواند تاثیر چشمگیری بر رشد فیزیکی، رفتار، مهارت های زبانی و هوش کودک داشته باشد.

رشد مغز با تکثیر و هرس سلولی اتفاق می‌افتد، فرآیندی که در آن سلول های استفاده نشده دور ریخته می‌شوند. رشد مغز، همچنین با ارتباط بین سلول ها اتفاق می‌افتد که باعث ایجاد مسیرهای عصبی می‌شود. این ارتباط زمانی رخ می‌دهد که کودک یاد می‌گیرد تجربیات و پیوندهایی با عزیزان خود برقرار کند.

پس از تولد تا شش سالگی وزن مغز به حدود 1200 گرم افزایش می‌یابد و در نهایت به وزن 1500 گرم در انسان بالغ می‌رسد. اندازه مغز به دلیل تعداد نورون ها فعال می‌تواند در میزان هوش تاثیر گذار باشد. بسیاری از منابع هم میزان هوش و آی کیو را به مسیرهای عصبی که نورون ها ایجاد می‌کنند ربط می‌دهند.

چرا به خانم های باردار درباره عوارض اعتیاد در دوران بارداری هشدار داده شده؟

ممکن است اثرات مصرف مواد مخدر در یک فرد بزرگسال بسیار قابل توجه نباشد، اما در بدن یک جنین تاثیرات دیگری خواهد داشت. مادرانی که مواد مخدر مصرف می‌کنند اغلب کودکانی با بیماری اعتیاد به دنیا می‌آورند. بیشتر این کودکان با اختلالات رشد رو به رو می‌شوند.

مطالعات نشان می‌دهند عوارض اعتیاد در دوران بارداری رابطه مستقیمی با سلامت جنین دارد. اگر شما سیگار می‌کشید یا الکل مصرف می‌کنید، جنین شما نیز این مواد را مصرف می‌کند. اگر ماری جوانا یا آمفتامین مصرف می‌کنید، جنین شما هم از این مواد خطرناک به طور کامل آسیب می‌بیند.

با اعتیاد به کوکائین نه تنها زندگی خود را نابود می‌کنید بلکه سلامت کودک متولد نشده خود را نیز به خطر خواهید انداخت. از عوارض مصرف کوکائین می‌توان به حملات قلبی، مشکلات تنفسی، سکته و تشنج اشاره کرد. به یاد داشته باشید که تمامی این عوارض می‌تواند بر سلامت جنین شما نیز تاثیرگذار باشد.

از عوارض اعتیاد در دوران بارداری می‌توان به تولد فرزندانی نارس و با کمبود وزن اشاره کرد. ثابت شده که مصرف ماری جوانا و الکل، قبل از تولد می‌تواند مشکلات رفتاری در کودک به وجود آورد و حتی بر حافظه و هوشیاری کودک نیز تاثیر بگذارند.

تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان متولد شده از زنانی که کوکائین الکل یا سیگار مصرف می‌کنند، دارای تغییراتی در ساختار مغزشان هستند که در آینده منجر به بلوغ زودرس می‌شود. با اینکه عوارض و تاثیرات کوکائین بلافاصله بعد از مصرف است، اما عوارض آن بر روی جنین می‌تواند دائمی باشد.

براساس اطلاعات ثبت شده توسط موسسه بین المللی سوء مصرف مواد مخدر، مشکلات سلامت کودک در آینده از عوارض اعتیاد در دوران بارداری می‌باشد. این اثرات معمولا در عملکرد شناختی، پردازش اطلاعات و قبول مسئولیت در کودک مشاهده می‌شود. این عوامل برای رسیدن به موفقیت، نه تنها در حیطه تحصیل بلکه در تمام عرصه های زندگی ضروری است.

کدام یک از انواع مواد مخدر جدی‌ترین عوارض را بر جنین دارند؟

عوارض اعتیاد در دوران بارداری بر جنین می‌تواند بسیار مخرب باشد. برای نمونه امکان دارد سر کودکانی که در معرض کوکائین قرار می‌گیرند از اندازه معمولی کوچک تر باشد و همین امر می‌تواند منشا آی کیو پایین در آن‌ها باشد.

کودکان در معرض کوکائین بیشتر در خطر ابتلا به نقایص مادرزادی و مشکلات دستگاه گوارش قرار می‌گیرند. کوکائین همچنین ممکن است نوزاد متولد نشده را در معرض خطر سکته قلبی، آسیب مغزی و حتی مرگ قرار دهد. مصرف کوکایین یا آمفتامین، خطر سقط جنین در اوایل بارداری را افزایش می‎دهد.

در ماه های بعدی بارداری مصرف این ماده غیر قانونی ممکن است منجر به زایمان زودرس و کمبود وزن و مشکلات مربوط به تغذیه در هنگام تولد نوزاد شود.

یکی از عوارض اعتیاد در دوران بارداری به ماریجوانا، زایمان زودرس است. کمبود وزن نوزاد در هنگام تولد و تاخیر در رشد او از دیگر عوارض مصرف ماریجوانا است. همچنین پس از زایمان این نوزادان علائمی شبیه عوارض ترک، همراه با گریه و تب لرز دارند.

عوارض اعتیاد به سیگار در دوران بارداری

سیگار کشیدن به طور کلی می‌تواند منجر به انواعی از بیماری ها و مرگ زودرس شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که زنان بارداری که سیگار می‌کشند، نیکوتین و مواد شیمیایی سرطان زا را به بدن نوزاد در حال رشد خود منتقل می‌کنند.

با توجه به اطلاعات ثبت شده توسط مرکز کنترل بیماری ها، مادرانی که در اوایل بارداری خود به سیگار اعتیاد دارند، نوزادان آنها بیشتر در معرض نقایص قلبی مانند سوراخ در دیواره بین بطن ها قرار می‌گیرند. متاسفانه اغلب نوزادان مبتلا به چنین نقایصی در سالهای ابتدایی زندگی فوت می‌کنند و تعداد اندکی که زنده می‌مانند، بیشتر عمر خود را در بیمارستان و تحت جراحی های متعدد سپری می‌کنند.

یکی از عوارض اعتیاد در دوران بارداری مشکلات مربوط به جفت در زنان سیگاری است. زیرا جفت توانایی تامین تغذیه کودک در رحم را نخواهد داشت. سیگاری ها همچنین ممکن است با زایمان زودرس مواجه شوند و نوزادانی با کمبود وزن و شکاف کام به دنیا بیاورند. به علاوه این سیگار کشیدن از علایم ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد محسوب می‌شود.

آیا مصرف الکل در دوران بارداری باعث ایجاد سندرم جنین الکلی می‌شود؟

سندرم جنین الکلی به برخی اختلالات ناشی از مصرف الکل در هنگام بارداری گفته می‌شود. این سندرم می‌تواند منجر به شکل غیر طبیعی صورت، اختلالات رشد و مشکلاتی در دستگاه عصبی مرکزی شود. کودکان مبتلا به این سندرم ممکن است مشکلاتی چون ناتوانی در یادگیری، اختلالات حواس، و ناتوانی های جسمی داشته باشند.

هیچ مقدار مصرف مناسبی برای الکل در دوران بارداری وجود ندارد. مطالعات نشان می‌دهد که حتی مصرف مقدار کم الکل نیز می‌تواند اثرات مشابهی بر جنین داشته باشد.

چرا کافئین در دوران بارداری «ماده مخدر» محسوب می‌شود؟

کافئین یک ماده مجاز است که در شکلات، قهوه و نوشابه به طور رایج وجود دارد. اما کارشناسان معتقدند که کافئین ماده ای اعتیاد آور است و باید در مصرف آن احتیاط کرد. در دستورالعمل های سازمان FDA کافئین یک موضوع بحث برانگیز بوده و در اوایل دهه 80 این سازمان مقاله ای را منتشر کرد که نشان می‌داد کافئین تاثیرات سمی روی موش ها آزمایشگاهی داشته است، اما با این وجود هنوز هشدار کافی در مورد کافئین داده نمی‌شود.

 زنان بارداری که به کافئین نیاز دارند باید در مصرف آن محتاط باشند، در غیر این صورت منجر به کمبود وزن و تحریک پذیری در هنگام تولد نوزاد می‌شود.

آیا مصرف دارو برای جنین مضر است؟

اگر باردار هستید باید مصرف دارو های تجویز شده توسط پزشک و هم داروهای بدون نسخه خود را کنترل کنید. اما به دلیل اینکه نمی‌توان روی خانم های باردار آزمایشات دارویی انجام داد، اثرات بسیاری از داروها در دوران بارداری ناشناخته باقی مانده است. شرکت های داروسازی موظف هستند که مشکلات مربوط به داروها را به FDA گزارش دهند.

حتی پزشک و خود شما هم می‌توانید در صورت مشاهده هرگونه مشکل در داروها آن را به FDA گزارش دهید. سازمان FDA دستورالعمل هایی را برای شرکت های داروسازی صادر کرده است. برای نمونه آنها باید در برچسب های روی داروها تمام تاثیرات مربوط به دوران بارداری و جنین را ذکر کنند. با مطالعه اطلاعات درج شده بر روی محصول می‌توانید در مورد عوارض دارو اطلاعات بیشتری به دست آورید.

FDA شرکت های دارویی را ملزم به انجام مطالعات و آزمایشات بر زنان باردار می‌کند. زنانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند می‌توانند در این آزمایشات شرکت کنند. پس از زایمان، نوزادان این مادران با نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری دارو مصرف نکرده اند مقایسه می‌شوند. پس از تکمیل شدن مطالعات، نتایج آنها می‌تواند به شرکت های دارویی کمک کند تا بعد از توزیع داروها از اثرات احتمالی آن ها آگاه و بر آنها نظارت کنند.

برخی از زنان در دوران بارداری به دلایلی مانند درد یا بیماری جدی مانند آسم، صرع، فشار خون و افسردگی، مجبور به مصرف دارو هستند. اگر در مورد مصرف چنین داروهایی در دوران بارداری خود نگران هستید، می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و اطلاعات بیشتری در مورد عوارض داروها در بارداری به دست آورید.

سالانه چند زن باردار مواد مخدر مصرف می‌کنند؟

طبق نظر سنجی سازمان بین المللی خدمات بهداشت روانی و سوء مصرف مواد در سال 2013 ، 5.4درصد زنان باردار 18 تا 44 ساله در طول سه ماه اول، 4.8درصد در سه ماه دوم و 2.4درصد در سه ماه آخر الکل مصرف کرده اند. همین آمار برای مصرف ماریجوانا و سیگار نیز وجود دارد.

آیا دارویی وجود دارد که مصرف آن در بارداری بی خطر باشد؟

اگرچه تعدادی از داروها مصرفشان ایمن تلقی می‌شوند، اما بیشتر داروها عوارضی در پی دارند. اگر از داروها به دلایل پزشکی استفاده می‌کنید، حتما نکات ایمنی زیر را هنگام بارداری رعایت کنید.

• همیشه برچسب روی دارو را بخوانید، بسیاری از این برچسب ها حاوی اطلاعاتی هستند که نشان می‌دهند داروی مورد نظر برای استفاده در دوران بارداری بی خطر است یا خیر. اما با این وجود اگر از مصرف یک دارو مطمئن نیستید، با پزشک خود صحبت کنید.
• مکمل‌های غذایی طبیعی مثل گیاهان، آمینواسیدها و مواد معدنی اکثر اوقات به دلیل طبیعی بودن، بدون عوارض تلقی می‌شوند. اما طبیعی بودن به معنای بی خطر بودن نیست، قبل از مصرف هر دارو اثبات نشده ای حتما با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
• طبق اطلاعات منتشر شده، توسط FDA داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن، در سه ماه آخر بارداری نباید مصرف شوند. مگر زمانی که پزشک شما آنها را تجویز کرده باشد. اگر قصد مصرف آنها را دارید، حتما درباره عوارض این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
• با پزشک خود در مورد عوارض مصرف ویتامین ها در دوران بارداری صحبت کنید. برخی از ویتامین هایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند، ممکن است دوز بالایی داشته باشند و برای مادر باردار و نوزادش مناسب نباشند.